Lễ hội Ok Om Bok là một trong những sự kiện văn hóa truyền thống quan trọng của người Khmer tại Nam Bộ, mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc và không khí vui tươi, đoàn kết. Hãy cùng Du Lịch tìm hiểu đôi nét về lễ hội đặc sắc này nhé.
Lễ hội Ok Om Bok là gì?
Ngày hội văn hóa Ok Om Bok là lễ hội truyền thống của người Khmer Nam Bộ, thường diễn ra vào giữa tháng 10 âm lịch (khoảng tháng 11 dương lịch), trùng với ngày rằm.
Tên “Ok Om Bok” có nghĩa là “cúng trăng” hoặc “tạ ơn trăng rằm”, thể hiện lòng biết ơn của người Khmer đối với Mặt Trăng – biểu tượng của mùa màng năng suất và cuộc sống sung túc.
Lễ hội Ok Om Bok của người Khmer không chỉ là nghi lễ tâm linh mà còn là dịp để cộng đồng tụ họp, vui chơi, và tổ chức các hoạt động văn hóa như đua ghe ngo, thả đèn gió, và biểu diễn nghệ thuật dân gian.
Lễ hội được tổ chức lớn nhất tại các tỉnh có đông người Khmer sinh sống như Sóc Trăng, Trà Vinh, và Kiên Giang.
Ý nghĩa của lễ hội Ok Om Bok
Là một trong những sự kiện đặc sắc nhất của người Khmer Nam Bộ, lễ hội mang tính văn hóa và tâm linh sâu sắc.
- Tạ ơn thiên nhiên: Người Khmer tin rằng Mặt Trăng giúp điều hòa mùa màng, mang lại vụ mùa năng suất. Lễ cúng trăng là cách bày tỏ lòng biết ơn thiên nhiên và cầu mong mưa thuận gió hòa.
- Đoàn kết cộng đồng: Lễ hội là dịp để người Khmer gắn kết, cùng tham gia các hoạt động vui chơi và nghi lễ tại chùa hoặc trên sông.
- Bảo tồn văn hóa: Các hoạt động như đua ghe ngo, múa dân gian, và thả đèn giúp bảo tồn và lan tỏa văn hóa Khmer đến thế hệ trẻ và du khách.
ngoài ra, lễ hội còn mang ý nghĩa cầu bình an, xua tan điều xấu, và khởi đầu một năm mới thịnh vượng cho cộng đồng Khmer.
Lịch sử và nguồn gốc của ngày hội Ok Om Bok
Lễ hội cúng trăng này của người Khmer bắt nguồn từ truyền thống nông nghiệp và tín ngưỡng thờ Mặt Trăng, có từ hàng trăm năm trước.
Theo văn hóa Khmer, Mặt Trăng được xem là vị thần bảo hộ cho nông nghiệp, đặc biệt là cây lúa – nguồn sống chính của cộng đồng. Lễ hội được tổ chức vào cuối mùa mưa, khi vụ mùa kết thúc, để cảm tạ thiên nhiên và cầu mong một vụ mùa tiếp theo thuận lợi.
Nghi lễ cúng trăng trong lễ hội Ok Om Bok thường diễn ra tại các chùa Khmer hoặc bờ sông, với các mâm cúng gồm cốm dẹp, chuối, khoai, bánh ngọt, và các loại nông sản. Sau phần nghi lễ, người dân tham gia các hoạt động vui chơi, tạo nên không khí lễ hội sôi động.
Những hoạt động thú vị tại lễ hội Ok Om Bok
Lễ hội văn hóa Khmer này mang đến nhiều hoạt động đặc sắc, thu hút cả người dân địa phương và du khách:
Nghi lễ cúng trăng
Đây là nghi thức chính của lễ hội, diễn ra vào tối rằm tháng 10 âm lịch. Người dân chuẩn bị mâm cúng với cốm dẹp, chuối, khoai lang, và bánh tét, đặt trước sân nhà hoặc tại chùa.
Sau khi cúng, mọi người cùng ăn cốm dẹp và các món trên mâm cúng, tượng trưng cho sự chia sẻ phước lành.
Đua ghe ngo
Lễ hội Ok Om Bok Sóc Trăng nổi tiếng với cuộc đua ghe ngo trên sông Maspero, thu hút hàng chục đội đua từ các chùa Khmer.
Lễ hội này ở Trà Vinh cũng tổ chức đua ghe ngo tại kênh đào hoặc sông lớn, với các chiếc ghe dài, trang trí rực rỡ.
Hoạt động này thể hiện tinh thần đoàn kết, sức mạnh, và sự khéo léo của người Khmer.
Thả đèn gió và đèn nước
Người dân thả đèn gió (giống đèn trời) và đèn nước (đèn thả trôi sông) để cầu bình an và xua tan điều không may.
Ở lễ hội Ok Om Bok Kiên Giang, hoạt động thả đèn nước trên sông rất phổ biến, tạo nên khung cảnh lung linh.
Biểu diễn nghệ thuật dân gian
Các điệu múa Chhay-dăm, múa Rom-vong, và biểu diễn nhạc cụ truyền thống như đàn chập cheng được trình diễn tại chùa hoặc quảng trường.
Các tiết mục này mang đậm nét văn hóa Khmer, thu hút du khách muốn tìm hiểu nghệ thuật dân tộc.
Ẩm thực lễ hội
Thưởng thức các món đặc sản Khmer như cốm dẹp trộn dừa, bánh tét lá cẩm, num bò chóc (bánh ống lá dứa), và lạp xưởng Khmer.
Các quầy hàng ẩm thực tại lễ hội Sóc Trăng và Trà Vinh rất đa dạng, phù hợp với mọi khẩu vị.
Lễ hội Ok Om Bok ở đâu?
Lễ hội văn hóa này được tổ chức tại các tỉnh có đông cộng đồng người Khmer.
Ở Sóc Trăng
Thời gian: Rằm tháng 10 âm lịch (thường vào tháng 11 dương lịch).
Địa điểm: Sông Maspero và chùa Mahatup (chùa Dơi).
Hoạt động nổi bật: Đua ghe ngo, cúng trăng, thả đèn gió, và biểu diễn múa Khmer.
Đặc điểm: Quy mô lớn, thu hút hàng chục nghìn du khách, là lễ hội Ok Om Bok nổi tiếng nhất.
Ở Trà Vinh
Thời gian: Cùng thời điểm với Sóc Trăng.
Địa điểm: Ao Bà Om, chùa Âng, và các kênh đào.
Hoạt động nổi bật: Đua ghe ngo, cúng trăng tại chùa, và hội chợ ẩm thực Khmer.
Đặc điểm: Không khí gần gũi, phù hợp với du khách muốn khám phá văn hóa Khmer tại Trà Vinh.
Ở Kiên Giang
Thời gian: Tháng 10 âm lịch vào ngày Rằm.
Địa điểm: Các chùa Khmer tại Rạch Giá và sông Cái Lớn.
Hoạt động nổi bật: Thả đèn nước, cúng trăng, và biểu diễn nghệ thuật dân gian.
Đặc điểm: Quy mô nhỏ hơn nhưng mang nét đặc trưng của người Khmer vùng ven biển.
Lịch trình gợi ý khi tham gia ngày hội Ok Om Bok
Dưới đây là lịch trình 2 ngày tại Sóc Trăng để trải nghiệm lễ hội Ok Om Bok Sóc Trăng:
Ngày 1: Khám phá văn hóa Khmer
- Sáng: Khởi hành từ TP.HCM, đến Sóc Trăng. Tham quan chùa Mahatup (chùa Dơi) và tìm hiểu về kiến trúc Khmer.
- Trưa: Thưởng thức đặc sản Khmer như num bò chóc và lạp xưởng tại chợ Sóc Trăng.
- Chiều: Tham quan Bảo tàng Khmer Sóc Trăng, chuẩn bị xem nghi lễ cúng trăng buổi tối.
- Tối: Tham gia cúng trăng tại chùa hoặc bờ sông, thả đèn gió, và thưởng thức múa Rom-vong.
Ngày 2: Đua ghe ngo và ẩm thực
- Sáng: Xem đua ghe ngo trên sông Maspero, cổ vũ các đội thi.
- Trưa: Ăn trưa với cốm dẹp trộn dừa và bánh tét lá cẩm tại quầy hàng lễ hội.
- Chiều: Mua quà lưu niệm (đồ thủ công Khmer) và trở về TP.HCM.
Kết luận
Lễ hội Ok Om Bok là dịp để khám phá nét đẹp văn hóa và tâm linh của người Khmer Nam Bộ, với các hoạt động đặc sắc như cúng trăng, đua ghe ngo, và thả đèn gió. Hãy lên kế hoạch tham gia lễ hội thú vị này cùng với Du Lịch để cảm nhận vẻ đẹp truyền thống này nhé!
